Thuốc tránh thai là phương pháp phòng tránh thai thông dụng, phổ biến nhất hiện nay. Tuy nhiên sử dụng thuốc tránh thai nếu không biết cách sẽ làm giảm hiệu quả của chúng. Đồng thời lạm dụng thuốc tránh thai sai cách sẽ là hậu quả khôn lượng nếu không có kiến thức. Bài viết sau sẽ giúp bạn có những thông tin chi tiết đầy đủ:
Khái niệm chung và tác dụng của thuốc tránh thai
Thuốc tránh thai là tên gọi chung của các loại thuốc có tác dụng phòng tránh việc mang thai khi có quan hệ tình dục mà chưa sử dụng biện pháp bảo vệ nào.
Sử dụng thuốc tránh thai một trong những phương thức tránh thai được nữ giới sử dụng phổ hiện nay với hiệu quả tránh thai lên đến 99%.
Thuốc tránh thai có tác dụng ngừa thai nhờ cơ chế:
- Làm ức chế hay trì hoãn việc trứng rụng
- Ngăn cản sự di chuyển của tinh trùng vào lòng tử cung nhờ làm đặc chất nhầy cổ tử cung.
- Cản trở sự thụ tinh và ngăn cản sự làm tổ của trứng sau thụ tinh.
Bên cạnh đó, một số loại thuốc tránh thái còn giúp điều hòa kinh nguyệt, trị mụn trứng cá, khắc phụ chứng nam hóa ở nữ giới,…
Phân loại thuốc tránh thai
Thuốc tránh thai được chia làm hai loại là thuốc tránh thai hàng ngày và thuốc tránh thai khẩn cấp. Chúng tác động vào các hormone trong cơ thể nhằm ngăn chặn sự rụng trứng, ngăn chặn sự thụ tinh.
Thuốc tránh thai hàng ngày (bên trái) và khẩn cấp (bên phải)
1. Thuốc tránh thai hàng ngày.
- Là loại thuốc dùng hàng ngày và có chứa các hormone giúp bạn tránh mang thai.
- Bao gồm hai loại:
- Thuốc tránh thai đơn thuần (chỉ chứa progestin): có tác dụng ngăn chặn trứng rụng, làm đặc nhầy cổ tử cung chặn ngõ vào của tinh trùng.
- Thuốc tránh thai kết hợp (gồm 2 thành phần là estrogen và progestin): là ngăn chặn sự rụng trứng ở phụ nữ do tác động lên cơ quan điều tiết hormone, đồng thời làm chất nhầy cổ tử cung đặc lại ngăn chặn sự xâm nhập của tinh trùng, tránh cho việc tinh trùng gặp trứng.
- Một số loại thuốc tránh thai hàng ngày như marvalon, rigevidon, regulon, love…
Thuốc tránh thai hàng ngày Regulon
2. Thuốc tránh thai khẩn cấp
Một số loại thuố c tránh thai khẩn cấp như postinor 1, postinor 2, mifentra 10, mifentrad…
- Là loại thuốc dùng trong các trường hợp quan hệ tình dục không an toàn (như quan hệ đột xuất, bị cưỡng bức hay không sử dụng biện pháp tránh thai nào khi đó,…), nếu dùng đúng cách và càng sớm sau khi quan hệ thì sẽ được giảm tỉ lệ mang thai ngoài ý muốn cao.
- Bao gồm:
- Loại chứa progestin: Levonorgestrel có hàm lượng 0.75mg (được đóng gói dưới dạng 2 viên trong 1 vỉ 1 hộp) và levonorgestrel hàm lượng 1.5mg (được đóng gói dưới dạng 1 hộp 1 vỉ 1 viên)
- Loại chứa hoạt chất kháng progestin: mifepristone có hàm lượng 10 mg.
- Thuốc tránh thai khẩn cấp có chứa hormone progestin nhưng với hàm lượng cao hơn trong thuốc tránh thai hàng ngày nhằm làm trì hoãn việc rụng trứng, làm đặc chất nhầy cỏ tử cung ngăn cản sự xâm nhập của tinh trùng, cản trở sự thụ tinh.
Bên cạnh những tác dụng mà thuốc tránh thai mang lại thì mặt hại của nó mang đến cũng không ít mà chúng ta cần chú ý khi sử dụng:
Tác dụng không mong muốn khi sử dụng thuốc tránh thai
- Thuốc tránh thai có tác dụng tránh thai khi ta sử dụng đúng cách và đúng thời gian quy định. Tuy nhiên, việc dùng thuốc tránh thai không giúp ngăn chặn việc lây nhiễm các bệnh lây qua đường tình dục như lậu, giang mai, cam thể mềm,…
- Việc có thai ngoài ý muốn vẫn có thể ra, nhất là khi sử dụng sia thời điểm và sai cách.
- Có thể gây rối loạn kinh nguyệt như làm kinh nguyệt sớm hơn, nhiều hơn,…khiến cho người dùng thuốc thấy mệt mỏi, mất sức.
- Có thể gây ra các tác dụng phụ như: buồn nôn, chóng mặt, đau đầu, đau ngực, kích ứng gây đau dạ dày.
Vậy ta cần sử dụng thuốc tránh thai như thế nào để mang lại kết quả tốt nhất, đồng thời hạn chế được các tác dụng phụ của chúng.
Cách sử dụng thuốc tránh thai
Được bào chế dưới dạng viên nén, thích hợp cho việc sử dụng.
Uống thuốc tránh thai đúng cách để đảm bảo sức khỏe cũng như hiệu quả của nó
Uống nguyên viên, có thể uống cùng một ít nước.
1. Thuốc tránh thai hàng ngày
- Thuốc tránh thai hành ngày được đóng gói theo hình thức một vỉ 21 viên hoặc 28 viên/vỉ ( trong đó có 7 viên chứa sắt) và có hướng dẫn thứ tự dùng các viên ngay trên mỗi vỉ.
- Đối với loại thuốc tránh thai có 21 viên thì: uống theo chiều mũi tên hoặc ngày in trên vỉ thuốc. Uống hết vỉ thuốc thì nghỉ 7 ngày rồi dùng tiếp vỉ tiếp theo.
- Loại thuốc tránh thai có 28 viên: uống liên tục, hết vỉ này sang vỉ khác mà không phải dùng lại như loại có 21 viên, chỉ ngừng thuốc khi không có nhu cầu tránh thai tiếp.
- Khi sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày đạt hiệu quả, ta nên tuân thủ theo các quy tắc sau:
- Uống mỗi ngày 1 viên duy nhất.
- Uống vào một giờ nhất định.
- Uống viên đầu tiên vào ngày bắt đầu có kinh nguyệt.
- Uống liền mạch cho tới khi hết vỉ.
- Trong trường hợp bạn uống thuốc bị nôn trong 2 giờ đầu khi dùng thuốc thì nên uống lại 1 viên ngay sau đó. Nếu bạn quên dùng thuốc 1 hoặc 2 viên trong tháng thì ta nên dùng bù lại, cụ thể như sau:
- Quên 01 viên: Uống ngay khi nhớ ra. Tránh quan hệ tình dục trong vòng 48 giờ sau đó nếu có quan hệ thì phải dùng biện pháp tránh thai khác (như dùng bao cao su).
- Quên 02 viên: Uống ngay 2 viên thuốc khi nhớ ra. Sau đó vẫn uống tiếp cho tới hết vỉ.
- Quên 03 viên: Ta cần bỏ vỉ đang dùng, chuyển ngay sang vỉ mới và uống lại như ban đầu. Trong 7 ngày đầu dùng thuốc nếu có quan hệ thì bạn nên dùng biện pháp tránh thai khác (như dùng bao cao su).
2. Thuốc tránh thai khẩn cấp
- Uống càng sớm càng có tác dụng. Hiện nay thuốc tránh thai khẩn cấp có loại phòng ngừa dùng trong khoảng từ 72 hoặc 120 giờ sau quan hệ mà không sử dụng biện pháp tránh thai hay có sử dụng mà xảy ra sự cố không mong muốn như rách bao cao su…, nhưng tốt nhất là dùng trong vòng 72 giờ sau giao hợp.
- Đối với loại thuốc tránh thai khẩn cấp 01 viên thì ta dùng một liều duy nhất, uống 1 lần.
- Đối với loại thuốc tránh thai khẩn cấp 02 viên thì ta có thể uống cùng lúc 2 viên hoặc uống từng viên một, viên thứ hai uống sau viên thứ nhất 12 giờ.
- Trong trường hợp bạn uống thuốc bị nôn trong 2 giờ đầu sau khi dùng thuốc thì nên uống lại 1 liều ngay sau đó, nhất là loại tránh thai khẩn cấp dạng 2 viên, ta cần đủ 2 viên mới có tác dụng tránh thai. Nếu bị nô sau 2 giờ sử dụng thuốc thì không phải uống lại.
Lưu ý khi dùng thuốc tránh thai
- Nên sử dụng loại thuốc tránh thai phù hợp với cơ địa của bản thân và nếu có bất kì tác dụng phụ gì thì nên dừng lại và đi gặp người có chuyên môn trong lĩnh vực này để được tư vấn. Hay còn nói cách khác là mẫn cảm với bất kì thành phần nào của thuốc.
- Không sử dụng cho người nghi ngời mang thai hoặc đang có thai.
- Không dùng thuốc tránh thai hàng ngày cho những người bị đau nửa đầu, thừa cân béo phì, đang điều trị bệnh lý về tim mạch, huyết áp, bệnh về gan,… người nghiện thuốc lá trên 35 tuổi hoặc ung thư buồng trứng từ 5 năm trở lên.
- Phụ nữ đang cho con bú không nên sử dụng thuốc tránh thai, nếu có sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp thì nên cho trẻ bú mẹ cách xa thời gian dùng thuốc.
- Không nên sử dụng quá 2 liều thuốc tránh thai khẩn cấp trong vòng một tháng vì sẽ làm giảm hiệu quả tránh thai của thuốc
- Nếu không có kinh nguyệt trong 4 tuần sau khi dùng thuốc thì ta nên đến cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và tư vấn kịp thời
Hy vọng bài viết sẽ giúp ích cho bạn trong việc lựa chọn thuốc tránh thai đem lại hiệu quả như bản thân mong muốn. bên cạnh đó bạn nên tham khảo ý kiến từ bác sĩ chuyên khoa trong việc dùng thuốc để đảm bảo sức khỏe cho bản thân nhé! Xem thêm nhiều chủ đề bổ ích hơn tại chuyên trang: Sức Khỏe Giới Tính
