HIV, vi rút gây ra bệnh AIDS, là một trong những thách thức sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng nhất trên thế giới. Theo hiv.go (USA): Có khoảng 37,6 triệu người trên toàn cầu nhiễm HIV vào năm 2020. Trong số này 35,9 triệu người là người lớn và 1,7 triệu người là trẻ em (<15 tuổi). Con đường lây nhiễm HIV qua đường tình dục không an toàn là một trong ba đường lây nhiễm chủ yếu.
Quan hệ tình dục không an toàn có khả năng lây nhiễm HIV
Hành vi quan hệ tình dục không an toàn được định nghĩa như sau: là quan hệ tình dục qua đường âm đạo, hậu môn hoặc đường miệng mà không có bao cao su. Nó làm cho bạn có nhiều khả năng bị nhiễm HIV và các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác (STDS). Các chất lỏng trong cơ thể như máu và tinh dịch truyền từ bạn sang đối tác của bạn trong khi quan hệ tình dục.
Các nhà tư vấn dịch vụ làm công tác phòng chống HIV thường được bệnh nhân và khách hàng của họ hỏi về nguy cơ lây truyền HIV do phơi nhiễm với HIV qua đường tình dục không an toàn. Tỷ lệ nhiễm hiv sau 1 lần quan hệ không an toàn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố trong quá trình quan hệ tình dục. Sau đây chúng ta cùng nhau phân tích các yêu tố ảnh hưởng và tỷ lệ nhiễm hiv sau 1 lần quan hệ không an toàn là bao nhiêu:
1.Các yêu tố ảnh hưởng đến Tỷ lệ nhiễm hiv sau 1 lần quan hệ không an toàn
Virut HIV
Tải lượng vi rút có ảnh hưởng rất lớn đến tỷ lệ lây nhiễm HIV. Tải lượng vi rút (số lượng vi rút có trong một đơn vị máu) rất cao sẽ làm tăng nguy cơ lây truyền HIV. Theo AIDSMAP (một tổ chức từ thiện có trụ sở tại Vương quốc Anh, -thay đổi cuộc sống bằng cách chia sẻ thông tin về HIV & AIDS). Mỗi lần tăng tải lượng vi rút trên 10 log được ước tính làm tăng gấp ba lần nguy cơ lây truyền (Nguy cơ tương đối = 2.89). Nhiễm HIV thời kỳ cửa sổ (cấp tính), thời điểm mà tải lượng vi rút đặc biệt cao, làm tăng nguy cơ lên gấp bảy lần (Nguy cơ tương đối = 7.25). Tương tự, bệnh HIV tiến triển làm tăng nguy cơ lên gấp sáu lần (Nguy cơ tương đối = 5.81). Chúng ta có thể hiểu các yêu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ nhiễm hiv sau 1 lần quan hệ không an toàn một cách dễ hiểu như sau:
- Diện tiếp xúc: Diện tiếp xúc càng rộng nguy cơ lây nhiễm HIV càng cao;
- Thời gian tiếp xúc: Thời gian tiếp xúc càng lâu, nguy cơ lây nhiễm HIV càng lớn.
- Tình trạng tiếp xúc: Nếu tình trạng tiếp xúc có dấu vết, vết chạm chảy máu, viêm nhiễm … thì nguy cơ lây nhiễm càng cao.
- Nồng độ HIV trong tiết dịch: HIV nồng độ trong tiết dịch mà ta tiếp xúc càng cao thì nguy cơ lây nhiễm càng lớn.
- Nồng độ HIV trong các dịch vụ, các giai đoạn nhiễm HIV … là rất khác nhau, ví dụ:
– HIV có nhiều nhất trong máu, rồi đến dịch vụ sinh, tiếp theo là sữa của người nhiễm.
– Ngay trong sinh dục dịch, thì tinh dịch của nam chứa nhiều HIV hơn trong âm đạo nữ dịch.
– Dịch của người nhiễm HIV ở giai đoạn nhiễm HIV cấp (“cửa sổ”) và ở giai đoạn AIDS có nồng độ HIV cao hơn nhiều so với giai đoạn nhiễm HIV không triệu chứng;
– Tình trạng kháng thuốc trong quá trình điều trị.
– Hành vi QHTD ….
2. Tỷ lệ nhiễm hiv sau 1 lần quan hệ không an toàn
Theo AIDSMAP: Tỷ lệ nhiễm hiv sau 1 lần quan hệ không an toàn được thống kê như sau: (Những con số này giả định một đối tác dương tính với HIV)
| Hoạt động | Rủi ro mỗi lần tiếp xúc |
|---|---|
| Quan hệ tình dục qua đường âm đạo , giữa nữ và nam, không dùng bao cao su | 0,04% (1 trong 2380) ( tỷ lệ đối với nam) |
| Quan hệ tình dục qua đường âm đạo , nữ với nam, không dùng bao cao su, không phát hiện được tải lượng vi rút | 0% |
| Quan hệ tình dục qua đường âm đạo , nam với nữ, không bao cao su | 0,08% (1 trong 1234) ( tỷ lệ đối với nữ) |
| Quan hệ tình dục qua đường âm đạo , nam nữ, không dùng bao cao su, không phát hiện được tải lượng vi rút | 0% |
| Tiếp nhận quan hệ tình dục qua đường hậu môn , không có bao cao su | 1,38% (1 trong 72) ( tỷ lệ với người được tiếp nhận) |
| Tiếp nhận quan hệ tình dục qua đường hậu môn , không có bao cao su, tải lượng virus không thể phát hiện | 0% |
| Quan hệ tình dục qua đường hậu môn , không dùng bao cao su | 0,11% (1 trong 909) |
| Quan hệ tình dục qua đường hậu môn , không dùng bao cao su, tải lượng vi rút không phát hiện được | 0% |
| Tiếp thu mút , không có bao cao su, tải lượng virus chưa biết | Ước tính nằm trong khoảng từ 0,00% đến 0,04% (1 trên 2500) |
Tỷ lệ lây nhiễm đối với phụ nữ cao hơn nam giới
Khi nhìn vào bảng trên đây, cần lưu ý rằng các số liệu có sẵn không phải lúc nào cũng chính xác một cách tuyệt đối. Một số số liệu là từ các thử nghiệm lâm sàng được quản lý cẩn thận, trong khi số khác là từ các điều kiện thực tế. Một số dữ kiện có thể được xác minh về mặt sinh học (chẳng hạn như: những người có tải lượng vi-rút không thể phát hiện) trong khi những dữ kiện khác dựa vào cách mọi người báo cáo hành vi của họ cho các nhà nghiên cứu (chẳng hạn như sử dụng bao cao su). Ví dụ: nếu những người thỉnh thoảng sử dụng bao cao su nói với các nhà nghiên cứu rằng họ luôn sử dụng chúng, thì kết quả cho ‘những người sử dụng bao cao su nhất quán’ sẽ bao gồm dữ liệu từ những người thực sự không nhất quán. Những người này có nhiều khả năng nhiễm HIV hơn và hiệu quả của bao cao su sẽ bị đánh giá thấp.
Bạn có thể ngạc nhiên về Tỷ lệ nhiễm hiv sau 1 lần quan hệ không an toàn rõ ràng là thấp, ví dụ: khi được cho biết rằng có một trong 200 cơ hội bị lây nhiễm, có thể hình dung, khiến bạn nghĩ rằng: “Chỉ có một trong 200, thấp quá, tức là quan hệ 200 lần mới có một lần bị nhiễm thôi mà”. Tuy nhiên đối với một cá nhân cụ thể thì câu trả lời sẽ là: tỷ lệ nhiễm hiv sau 1 lần quan hệ không an toàn là hoặc bị, hoặc không bị. Cho nên qua bài biết này hi vọng các bạn luôn biết cách phòng tránh lây nhiễm HIV qua đường tình dục bằng các biện pháp an toàn!
