Thuốc tránh thai khẩn cấp được sử dụng trong các trường hợp khẩn cấp, thế nhưng nhiều người rất lạm dụng thuốc tránh thai này, thậm chí sử dụng nhiều lần trong tháng. Và đây thực sự là một điều đáng báo động dành cho chị em phụ nữ đặc biệt là các bạn trẻ chưa lập gia đình. Để hiểu cơ chế tác dụng cũng như lợi ích, tác hại của thuốc tránh thai khẩn cấp. Mời các bạn theo dõi bài viết chi tiết dưới đây:
Thuốc tránh thai khẩn cấp (TTKC) là gì?
Là một trong những biện pháp tránh thai khẩn cấp được nữ giới lựa chọn nhằm hạn chế việc mang thai ngoài ý muốn.
Thuốc chỉ sử dụng trong trường hợp khẩn cấp
Cơ chế chung của thuốc tránh thai khẩn cấp:
- Ngăn cản hoặc làm chậm quá trình trứng rụng.
- Làm đặc chất nhầy ở cổ tử cung hạn chế sự xâm nhập của tinh trùng vào tử cung,
- Có khả năng ngăn chặn sự thụ thai.
- Biến đổi lớp nội mạc tử cung ngăn chặn sự làm tổ của trứng đã gặp tinh trùng,
Phân loại thuốc tránh thai khẩn cấp
Thuốc tránh thai khẩn cấp gồm 3 loại sau:
Ulipristal:
- Thuốc hoạt động bằng cách tác động lên hormone progesterone trong cơ thể. là loại thuốc cần dùng theo đơn.
- Thường có hiệu quả trong 120 giờ sau quan hệ tình dục. Nếu dùng đúng cách và theo hướng dẫn thì thuốc TTKC loại này có tác dụng tốt nhất, kế đến là loại chỉ chứa progestin và sau cùng là thuốc TTKC dạng kết hợp.
Thuốc ngừa thai khẩn cấp chỉ chứa Progestin:
- Loại thuốc tránh thai có thành phần duy nhất là progestin (hay còn được gọi là “mini-pill). Là loại thuốc không cần kê đơn.
- Hiệu quả tránh thai càng cao khi sử dụng càng sớm sau khi giao hợp. Nên dùng trong 72 giờ sau khi quan hệ tình dục là tốt nhất, hiệu quả giảm dần nhưng vẫn tương đối an toàn trong 120 giờ sau quan hệ.
Thuốc TTKC phối hợp
- Là loại thuốc có chứa cả estrogen và progestin. Thuốc được sử dụng sau giao hợp càng sớm càng tốt. Tùy vào hàm lượng và sô lượng viên để có hướng dẫn sử dụng khác nhau, trung bình sẽ không quá 120 giờ sau quan hệ.
Hay theo cách phân loại đơn giản hơn cho phụ nữ khi lựa chọn và sử dụng đó là:
Phân loại theo công dụng thời gian:
- Loại thuốc tránh thai khẩn cấp 72 giờ.
- Loại thuốc tránh thai khẩn cấp 120 giờ.
Phân loại theo đóng gói của nhà sản xuất:
- Thuốc tránh thai khẩn cấp dạng 01 viên duy nhất như thuốc TTKC chỉ chứa progestin: Levonorgestrel hàm lượng 1.5 mg (Postinor 1, Bocinor…) hoặc loại thuốc TTKC kháng progestin: Mifepristone 10mg (Mifepristone…)
- Thuốc tránh thai khẩn cấp dạng 02 viên như Postinor2, Logestrel…
Cách sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp
Uống thuốc tránh thai khẩn cấp
Cách dùng:
- Viên thuốc tránh thai khẩn cấp uống càng sớm càng tốt, tốt nhất là trong vòng 72 giờ sau khi có quan hệ tình dục không được bảo vệ (có hiệu quả tránh thai lên đến 95% trong 24 giờ đầu và giảm dần xuống 58% giờ sau quan hệ 72 giờ)
- Đối với loại thuốc tránh thai khẩn cấp 1 viên thì ta dùng một liều duy nhất, uống 1 lần.
- Đối với loại thuốc tránh thai khẩn cấp 2 viên thì ta có thể uống cùng lúc 2 viên hoặc uống từng viên một, viên thứ hai uống sau viên thứ nhất 12 giờ. Phải uống đủ hai viên mới có tác dụng tránh thai.
- Viên thuốc tránh thai 120 giờ thì uống 1 viên duy nhất trong vòng 120 giờ sau quan hệ không dùng biện pháp bảo vệ nào.
- Trong trường hợp bạn uống thuốc bị nôn trong 2 giờ đầu khi dùng thuốc thì nên uống lại 1 liều ngay sau đó.
Lưu ý khi sử dụng:
- Không nên sử dụng quá 2 liều thuốc tránh thai khẩn cấp trong cùng một tháng vì nó sẽ gây giảm tác dụng tránh thai.
- Nếu không có kinh nguyệt trong 4 tuần sau khi dùng thuốc thì ta nên đến cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và tư vấn kịp thời.
Sử dụng trong các trường hợp
- Phụ nữ không có ý định mang thai.
- Quan hệ đột xuất không có chuẩn bị.
- Bị cưỡng bức quan hệ.
- Khi có quan hệ mà sử dụng các biện pháp tránh thai khác xảy ra vấn đề như:
- Rách bao cao su khi quan hệ,
- Quên sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày từ 03 ngày trong tháng mà chưa dùng lại.
- Đang tiêm thuốc tránh thai mà thời gian tiêm bị chậm so với quy định.
- Màng phim bị rách hay bị lôi ra sớm.
- Vòng tránh thai bị tụt, lệch khỏi vị trí.
- Tính sai ngày an toàn khi quan hệ,…
Tác dụng không mong muốn khi sử dụng thuốc TTKC
- Không có tác dụng trong việc phòng tránh lây nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
- Nếu sử dụng không đúng cách và thời gian thì nguy cơ mang thai vẫn có thể xảy ra. Sau dùng thuốc khoảng 4 tuần sau đó không có kinh nguyệt thì cần đi thăm khám vì có khả năng mang thai.
- Có thể gây rối loạn kinh nguyệt như làm kinh nguyệt đến sớm hoặc muộn hơn, ra máu nhiều hơn,…
- Gây buồn nôn, nôn.
- Ngoài ra có thể làm người sử dụng thuốc mệt mỏi, yếu sức, đau đầu, chóng mặt, đau ngực, đau bụng,…
- Lạm dụng thuốc TTKC trong thời gian dài không những là giảm hiệu quả của thuốc mà còn khiến ta giảm ham muốn tình dục, lãnh dục,… Bên cạnh đó, dùng quá liều và liên tục sẽ gây hạn chế về sự rụng trứng, teo niêm mạc tử cung khiến trứng khó làm tổ, ảnh hưởng tới chức năng sinh sản.
Các trường hợp thận trọng, chống chỉ định trong việc sử dụng thuốc TTKC.
- Mẫn cảm với thành phần của thuốc.
- Trường hợp đang có thai hay nghi ngờ có thai sớm, chảy máu âm đạo bất thường.
- Trẻ em dưới 16 tuổi, phụ nữ đang cho con bú không nên dùng.
- Các trường hợp mắc bệnh hay có tiền sử về huyết khối tắc tĩnh mạch, động mạch.
- Mắc một số bệnh như động kinh, tim mạch (rối loạn vạn mạch, suy tim, suy van tim,…), bị bệnh lý về gan (như u gan lành hoặc ác tính, viêm gan siêu virus C), mắc carcinom vú hoặc có tiền sử bệnh đó,…
Một số loại thuốc tránh thai khẩn cấp trên thị trường hiện nay
1. Thuốc tránh thai khẩn cấp Mifestad 10
- Loại thuốc này có thành phần chính là progestin với hàm lượng mifepristone 10mg.
- Thuốc có tác dụng 120 giờ sau quan hệ mà không áp dụng biện pháp tránh thai nào.
- Loại này là loại thuốc tránh thai khẩn cấp được đóng gói 1 viên nén trong 1 hộp
- Uống 1 liều duy nhất – 1 viên.
- Giá thuốc dao động: 10.000 – 15.000 đồng/1 hộp.
2. Thuốc tránh thai khẩn cấp loại Mifepristone 10 mg
- Một loại thuốc có tác dụng tránh thai trong 120 giờ sau khi quan hệ không dùng biện pháp bảo vệ nào.
- Uống 1 viên – 1 liều duy nhất.
- Được đóng gói 1 viên nén trong 1 hộp.
- Giá thuốc dao động: 35.000 – 40.0000 đồng/ hộp 1 viên.
3. Thuốc Bocinor
- Có tác dụng 72 giờ sau khi quan hệ tình dục không an toàn.
- Thành phần chính là Levonorgestrel hàm lượng 1.5mg có tác dụng ngăn chặn trứng rụng nên ngăn cản quá trình thụ tinh và có thể làm thay đổi nội mạc tử cung, cản trở quá trình hợp tử làm tổ
- Đóng gói 1 hộp – 1 viên. Uống 1 viên – 1 liều duy nhất.
- Giá dao động khoảng 10.000 đồng / hộp.
Uống thuốc tránh thai khẩn cấp có nguy hiểm không?
Mỗi một viên thuốc tránh thai khẩn cấp chứa một hàm lượng gây ức chế tử cung rất cao đó là vì sao mà phụ nữ dùng thuốc này hay có tình trạng chảy máu tử cung bất thường dù chưa đến tháng. Kèm theo đó là chu kỳ kinh bị thay đổi trong nhiều tháng. Thời gian để đào thải hết khả năng ngừa thai của loại thuốc này cần đến 6 tháng hoặc 1 năm. Tình trạng rối loạn kinh nguyệt ít thì 3 – 4 tháng đã có thể điều hòa lại được, lâu nhất là trên 6 tháng thì chu kỳ mới bắt đầu trở lại bình thường.
Bạn chỉ nên uống thuốc tránh thai không quá 1 viên trong 1 năm, uống sớm nhất có thể để thuốc phát huy khả năng tránh thai tốt nhất có thể. Uống quá nhiều sẽ ảnh hưởng đến chức năng sinh sản cũng như sức khỏe của chúng ta sau này. Tuy chưa có trường hợp nào dùng thuốc tránh thai khẩn cấp dẫn đên sảy thai nhưng nếu dùng quá thường xuyên sẽ khiến bạn bị chậm con. Ngoài ra có thể bị lãnh cảm trong quan hệ hoặc nhu cầu tinh dục cao bất thường vì tác dụng phụ của thuốc vẫn còn.
Nếu bị kháng thuốc tránh thai khẩn cấp nên làm gì?
Trong trường hợp khi sử dụng thuốc và nôn ngay sau đó, thì khoang hãy uống dặm lại ngay một viên khác. Hãy để cơ thể nghỉ ngơi một tí, uống một cóc nước ấm và nằm nghỉ một chút. Khi cảm thấy cơ thể đã ổn định trở lại sau đó 2 – 3 tiếng bạn có thể uống thêm một viên thuốc tránh thai khẩn cấp. Nhưng nếu ở viên thứ 2 bạn vẫn bị tình trạng kháng thuốc, thì không nên dùng thuốc nữa vì cơ thể bạn bị ứng với một số thành phần của thuốc nên mới có tình huống kháng thuốc.
Không phải bất kỳ ai trong chúng ta cũng có một cơ địa phù hợp với tất cả các loại thuốc. Vẫn có trường hợp bị kháng thuốc, dị ứng thuốc. Vì thế mà con người mới sáng chế ra rất nhiều biện pháp tránh thai khác nhau, giúp chúng ta có thể chọn lựa phương pháp phù hơp nhất. Nếu bạn bị dị ứng thuốc thì nên nghĩ đến việc sử dụng bao cao su, đặt vòng, cấy que hoặc xuất tình ngoài.
Bạn có thể lựa chọn thuốc tránh thai khẩn cấp theo mong muốn và khả năng của bạn. Tuy nhiên, không nên lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp vì thuốc này là con dao hai lưỡi, bên cạnh những tác dụng thỏa mãn thì mặt hại lại gây ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe cũng như chức năng sinh sản của chính chị em phụ nữ.
