Phụ nữ mang thai có nguy cơ cao gặp biến chứng từ cúm. Theo báo cáo của CDC Hoa Kỳ, đã có trường hợp nhập viện và tử vong ở phụ nữ mang thai do nhiễm vi rút cúm. Trong số các biện pháp y tế được khuyến nghị, việc tiêm phòng cúm cho bà bầu đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé.
Bài viết này sẽ làm sáng tỏ lý do tại sao việc tiêm vắc-xin cúm lại trở nên cần thiết trong thời kỳ mang thai, cũng như cơ chế hoạt động của vắc-xin này. Chúng ta cũng sẽ xem xét thời điểm thích hợp nhất để tiêm phòng cúm cho bà bầu, tính an toàn của việc tiêm vắc-xin cúm trong quá trình mang thai, các tác dụng phụ có thể xảy ra, và các biện pháp cần thực hiện nếu người mẹ bầu bị nhiễm cúm. Qua đó, bài viết hướng tới việc cung cấp thông tin hữu ích, giúp các bà mẹ bầu có những quyết định sáng suốt liên quan đến sức khỏe của mình và em bé trong thời gian quan trọng này.
Tại sao cần tiêm vắc xin cúm cho bà bầu
Có nên tiêm vắc xin cúm khi mang thai không? Trong hầu hết trường hợp, câu trả lời là có, bởi việc tiêm phòng cúm cho bà bầu mang lại nhiều lợi ích cho cả mẹ và bé:
- Với bé: Tiêm vắc xin cúm trong khi mang thai không chỉ bảo vệ mẹ mà còn giúp truyền kháng thể qua nhau thai, bảo vệ em bé sau sinh khỏi nguy cơ nhiễm cúm. Người mẹ tiêm vắc xin khi cho con bú cũng tạo ra, phát triển các kháng thể rồi truyền qua sữa mẹ, bảo vệ trẻ khỏi cúm.
- Với mẹ bầu: Dù trông khỏe mạnh, bà bầu vẫn dễ gặp biến chứng nặng từ cúm do thay đổi chức năng miễn dịch, tim, phổi. Họ có nguy cơ nhập viện cao hơn người không mang thai cùng độ tuổi. Nghiên cứu ở Mỹ cho thấy tiêm phòng cúm giúp giảm 40% nguy cơ nhập viện vì cúm ở phụ nữ mang thai.
Tiêm phòng cúm cho bà bầu mang lại nhiều lợi ích cho cả mẹ và bé
Vắc xin cúm có cơ chế hoạt động như thế nào?
Vắc xin cúm hoạt động theo cơ chế sau:
Kích Thích Hệ Miễn Dịch: Khi tiêm vắc xin cúm, các thành phần của vi rút cúm (đã được giết chết hoặc làm yếu đi) trong vắc xin sẽ kích thích hệ miễn dịch của cơ thể phản ứng. Cơ thể nhận ra chúng như là “kẻ xâm nhập” và bắt đầu tạo ra kháng thể để chống lại chúng.
Tạo Ra Kháng Thể: Kháng thể là protein mà hệ miễn dịch sản xuất để gắn vào và tiêu diệt vi rút. Quá trình này giúp cơ thể “học” cách nhận diện và chiến đấu chống lại vi rút cúm nếu nó xuất hiện trong tương lai.
Duy Trì Miễn Dịch: Một khi kháng thể đã được tạo ra, chúng sẽ ở lại trong hệ thống miễn dịch. Nếu tiếp xúc với vi rút cúm thực sự, kháng thể sẽ nhanh chóng nhận diện và tiêu diệt vi rút, ngăn chặn bệnh hoặc làm giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh.
Nên tiêm vắc xin cúm cho bà bầu vào thời điểm nào?
Theo khuyến nghị của ACIP Hoa Kỳ bà bầu nên tiêm vắc xin cúm ở bất kỳ thời điểm nào trong thai kỳ, kể cả 3 tháng đầu. Vắc xin cúm giảm một nửa nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp liên quan đến cúm cho phụ nữ mang thai. Tác dụng của vắc xin cúm duy trì dưới 1 năm và cần 2 tuần để phát huy hiệu quả sau tiêm. Tiêm nhắc lại hàng năm là điều rất cần thiết do vi rút cúm thường xuyên biến đổi.
Bà bầu nên tiêm vắc xin cúm ở bất kỳ thời điểm nào trong thai kỳ
Tiêm phòng cúm có an toàn khi mang thai không?
Với mẹ bầu: Tiêm phòng cúm khi mang thai không gây tác dụng phụ nguy hiểm cho sức khỏe mẹ bầu. Sự an toàn của vắc xin cúm khi mang thai đã được chứng minh trong nhiều nghiên cứu khoa học. Ngoài ra, tiêm phòng cúm cho bà bầu còn có tác dụng bảo vệ, giảm nguy cơ bà bầu nhập viện vì cúm khoảng 40% và nguy cơ thai chết lưu khoảng 51%.
Với thai nhi: Tiêm vắc xin cúm cho bà bầu không chỉ bảo vệ mẹ mà còn bảo vệ cho thai nhi, giảm 25% nguy cơ sinh non và 27% nguy cơ trẻ sơ sinh nhẹ cân. Kháng thể từ mẹ truyền qua giúp bảo vệ trẻ dưới 6 tháng tuổi – em bé chưa đủ tuổi để tiêm chủng cúm, giảm 48% nguy cơ nhiễm cúm và 72% nguy cơ nhập viện do cúm.
Tiêm vắc xin cúm khi mang thai có tác dụng phụ nào?
Tiêm vắc xin cúm khi mang thai được chứng minh là biện pháp bảo vệ tốt nhất cho mẹ và bé khỏi cúm. Tuy nhiên, mẹ bầu khi mang thai vẫn sẽ gặp một số tác dụng phụ nhẹ, tương tự như ở người không mang thai, bao gồm sưng đỏ và đau tại chỗ tiêm, đau cánh tay, hoặc sốt nhẹ kéo dài một hoặc hai ngày. Các triệu chứng như đau đầu, đau cơ và mệt mỏi cũng có thể xảy ra. Tình trạng dị ứng nặng như chóng mặt, khó thở, sưng môi hoặc lưỡi rất hiếm gặp. Để đảm bảo an toàn, bà bầu thường được khuyến nghị ở lại theo dõi trong khoảng 30 phút sau khi tiêm phòng cúm cho bà bầu.
Mẹ bầu khi mang thai gặp một số tác dụng phụ nhẹ như sưng đỏ, đau tại chỗ tiêm
Nên làm gì nếu bị cúm khi đang mang thai?
Nếu mẹ bầu bị cúm, cần liên hệ ngay với bác sĩ hoặc chuyên gia chăm sóc sức khỏe để được tư vấn. Sử dụng thuốc kháng vi rút theo chỉ định của bác sĩ, hiệu quả nhất khi dùng trong 48 giờ từ khi xuất hiện triệu chứng, nhưng vẫn có tác dụng sau 4-5 ngày. Thuốc không chữa khỏi hoàn toàn cúm nhưng giúp rút ngắn thời gian và mức độ nghiêm trọng của bệnh.
Kết luận, tiêm phòng cúm cho bà bầu là biện pháp quan trọng và an toàn để bảo vệ sức khỏe mẹ bầu và thai nhi. Vắc xin cúm giúp giảm đáng kể nguy cơ nhiễm bệnh và các biến chứng liên quan, đồng thời tạo kháng thể bảo vệ cả mẹ và bé. Trong trường hợp mắc cúm, việc tìm kiếm sự chăm sóc y tế kịp thời và tuân theo chỉ định dùng thuốc kháng vi rút là cần thiết. Việc tiêm phòng và chăm sóc sức khỏe đúng cách sẽ đảm bảo một thai kỳ khỏe mạnh và an toàn cho cả mẹ và bé.
